TÌM HIỂU LỊCH SỬ SÀI GÒN - THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH - PHẦN 4

* Đường Đồng Khởi là một trong những con đường xưa nhất của thành phố, bạn hãy cho biết con đường này có mấy lần đổi tên. Vì sao?
 

Sau khi thực dân Pháp chiếm Sài Gòn, con đường này mang số 16 rồi đổi thành Catinat- tên một Thống chế dưới thời vua Louis 14. Lúc đó đường dài từ bờ sông đến Hồ con rùa ngày nay.

Sau khi nhà thờ Đức Bà xây xong (1880) đường bị cắt làm hai đoạn. Từ 24.12.1897 đoạn từ nhà thờ trở đi được gọi là đường Beanscube, đường Catinat chỉ còn 630 mét.

Sau Cách mạng tháng Tám (1945) chính quyền cách mạng đổi tên Catinat thành đường Balê Công xã. Nhưng không bao lâu Pháp chiếm lại thành phố, đường trở lại tên cũ cho đến ngày đội quân viễn chinh buộc phải rời khỏi Việt Nam sau thảm bại ở Điện Biên Phủ.

Năm 1955, chính quyền Sài Gòn đổi tên thành đường Tự Do.

Bót Catinat khét tiếng thời thực dân ở ngay đầu đường được dùng làm trụ sở Bộ Nội vụ, nơi tra tấn những người yêu nước.
Thành phố giải phóng, đường được mang tên Đồng Khởi cho đến ngày nay, là một trong những con đường đẹp nhất thành phố với những tòa nhà lần lượt vươn lên tầm cao mới.

* Bạn có biết tuyến đường sắt đầu tiên ở nước ta là đoạn nào? Dài bao nhiêu km. Khởi công xây dựng và hoàn thành năm nào? Ga chính và văn phòng được đặt tại đâu?
Tuyến đường sắt đầu tiên ở nước ta là đoạn Sài Gòn – Mỹ Tho dài 71km. Được khởi công xây dựng 1881 và hoàn thành cuối năm 1882.

Xe lửa lúc đó còn được chạy bằng hơi nước, phải dùng than củi đốt nồi súp-de nên xe chạy khá chậm, leo dốc yếu.
Ga chính được đặt trước chợ Bến Thành. Văn phòng là tòa nhà bề thế, cao hai tầng, chiếm cả một khu đất bao bọc bởi 3 đường Hàm Nghi – Huỳnh Thúc Kháng – Nam Kỳ Khởi Nghĩa ngày nay.

Vì không cạnh tranh nổi với xe đò trong việc chuyên chở hàng hóa và hành khách, đường xe lửa Sài Gòn – Mỹ Tho đã ngưng hoạt động từ lâu. Đường ray bị bóc lên, ga chính trước chợ Bến Thành đã dẹp. Tuy nhiên tòa nhà văn phòng đường sắt vẫn đứng đó chứng kiến bao sự kiện lịch sử sôi động của thành phố.

* Bạn có biết loại cây nào được xem là “cổ lai hi” nhất Sài Gòn. Loại cây này thường gặp ở đâu?
Đó là cây sọ khỉ (Acajou d’afrique) còn có tên là cây xà cừ (phía Bắc) hay cây dái ngựa (phía Nam). Vỏ cây sọ khỉ dày cứng với từng mảng đậm lợt, nhìn xa như những mảng xà cừ. Cành cây vươn cao, lá nhỏ xum xuê màu xanh đậm, rợp bóng mát.

Cây sọ khỉ dễ trồng, tăng trưởng nhanh, rễ không trồi lên phá lề đường. Một số cây sọ khỉ ở thành phố ta hiện nay đã sống khoảng 120 năm. Đây là loại cây lão làng dễ nhận diện và gặp gỡ trong Thảo cầm viên, vườn Tao Đàn, bệnh viện Nhi đồng II, công viên Gia Định…

Khánh Vân

Source : Sở Xây dựng TP. HCM