| Note(s) | Tiểu sử
Lê Ngọc Trụ sinh ngày 25/3/1909 là Giáo sư ngôn ngữ học, nhà nghiên cứu Việt Nam, bút hiệu Ngọc Toàn, nguyên họ là Lê Văn, đến đời ông nội đổi là Lê Ngọc, quê ở Cây Gõ, Châu thành Chợ Lớn nay thuộc Quận 5 TP HCM.
Thuở nhỏ học tại trường tỉnh Phú Lâm (Chợ Lớn), trường Sư phạm Sài Gòn.
Năm 1929 tham dự cuộc bãi khóa (ngày 17-5) bỏ thi nên “không có mảnh bằng gì cả”.
Từ năm 1932-1945 ông ở nhà trông coi tiệm vàng Lê Văn Ngữ (cha vợ) ở Chợ Lớn. Trong thời gian này ông ra công tự học về ngữ học để nghiên cứu tiếng mẹ đẻ. Từ năm 1946 làm phó Thủ thư rồi chủ sự phòng sưu tầm Thư viện và có chân trong Hội Khuyến học Nam Kỳ. Sau năm 1954 làm Giám đốc Viện Khảo cổ, Thư viện Quốc Gia, Giáo sư tại Đại học Văn Khoa Sài Gòn phụ trách ban ngôn ngữ học.
Lê Ngọc Trụ bước vào làng văn từ những năm còn làm thợ bạc ở Chợ Lớn. Do tiếp xúc nhiều với các khách hàng người Hoa, ông thấy cách đọc của đồng bào Hoa kiều - gốc Quảng Đông - có những điểm tương đồng và dị biệt với cách phát âm tiếng Việt. Từ đó ông trực tiếp nghiên cứu và phát kiến nhiều suy nghĩ với những kiến giải mới mẻ, khoa học về cách phát âm của hai loại tiếng nói này. Cuối cùng ông rút ra được một số điểm đặc thù và một số nét đặc trưng để áp dụng vào chính tả tiếng Việt. Công trình của ông có tên là Luật tứ thinh và luật hỏi ngã (công bố trong tập kỉ yếu hội Khuyến học Nam Kỳ tháng 1-1943, nhà in Mỹ Khoan, Chợ Lớn). Chuyên đề này sau đó được tác giả chính lí, bổ sung sắp đặt thành một đề sách có tên Chánh tả Việt ngữ (Nam Việt xuất bản, Sài Gòn, 1954). Sách được tái bản nhiều lần. Công trình này đã giúp ích rất nhiều cho người Việt - Trung, Nam, Bắc - viết ít sai chính tả hơn. Đây là một cống hiến sáng giá và sớm nhất về chính tả tiếng Việt mà ông đã nghiên cứu trong nhiều năm.
Do thành quả lao động học thuật, năm 1968 ông được phong Giáo sư diễn giảng rồi thực thụ thuộc Viện Đại học Sài Gòn. Năm 1977 ông được nghỉ hưu, mất ngày 11 tháng 8 năm 1979 tại Sài Gòn. |
